Trong thời gian gần đây, hàng loạt vụ phát hiện thực phẩm bẩn Trung Quốc nhập lậu vào Việt Nam khiến dư luận không khỏi hoang mang. Từ thịt lợn không rõ nguồn gốc đến các loại thực phẩm chế biến sẵn không có kiểm dịch, thực trạng này đang đặt ra mối lo lớn cho sức khỏe cộng đồng. Vậy đâu là nguyên nhân của vấn đề? Liệu có cách nào giảm bớt tình trạng thực phẩm bẩn Trung Quốc xuất hiện ồ ạt hay không? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Thực trạng đáng báo động
Thời gian gần đây, cụm từ “thực phẩm bẩn Trung Quốc” không còn xa lạ với người tiêu dùng Việt Nam. Từ rau củ ngâm hóa chất đến thịt gia súc không kiểm dịch, thực phẩm nhập lậu từ Trung Quốc đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn tại các chợ dân sinh và chợ đầu mối ở khu vực biên giới phía Bắc.
Đặc biệt, hàng loạt vụ phát hiện thịt lợn nhập lậu từ Trung Quốc trong tháng 5/2025 đã gây xôn xao dư luận. Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân, tình trạng nhập khẩu thực phẩm bẩn Trung Quốc còn làm lung lay nền tảng sản xuất và tiêu dùng trong nước, đặt ra bài toán cấp bách về kiểm soát chất lượng thực phẩm nhập khẩu.
Vụ việc mới nhất: Thịt lợn Trung Quốc ồ ạt vượt biên trái phép
Theo thông tin từ Truyền hình Thanh Hóa, trong tháng 5, lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện và thu giữ một xe tải chở 35 con lợn sống không có giấy tờ kiểm dịch, được xác định là nhập lậu từ Trung Quốc. Chủ hàng khai nhận đã mua số lợn này tại khu vực biên giới để đưa về tiêu thụ tại các chợ trong nội địa.
Tại Lạng Sơn, một vụ việc tương tự cũng bị phát hiện khi xe tải chở 13 con lợn sống, có dấu hiệu nhiễm bệnh, được vận chuyển trái phép qua đường mòn lối mở. Đáng chú ý, tất cả lợn đều có ký hiệu ghi bằng tiếng Trung trên tai, cho thấy đây là hàng hóa không được kiểm soát bởi cơ quan thú y Việt Nam.
Những vụ việc này chỉ là bề nổi của tảng băng chìm. Theo các chuyên gia, có thể còn nhiều lô hàng thực phẩm bẩn Trung Quốc đã lọt vào thị trường Việt Nam mà chưa bị phát hiện.
Vì sao thực phẩm bẩn Trung Quốc dễ dàng xâm nhập?
Lợi nhuận hấp dẫn từ hàng giá rẻ
Không thể phủ nhận, nguồn thực phẩm nhập từ Trung Quốc có giá rẻ hơn rất nhiều so với hàng nội địa hoặc từ các nước phát triển. Điều này khiến không ít tiểu thương, đầu mối sẵn sàng nhập hàng dù biết rõ rủi ro. Một con lợn nhập lậu từ Trung Quốc có thể rẻ hơn 30–40% so với giá lợn trong nước, tạo ra chênh lệch lợi nhuận lớn nếu tiêu thụ trót lọt.
Hệ thống kiểm soát lỏng lẻo
Các tuyến biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc có hàng chục đường mòn, lối mở. Dù lực lượng chức năng đã tăng cường giám sát, nhưng với địa hình phức tạp và thủ đoạn ngày càng tinh vi của các đối tượng buôn lậu, nhập lậu thực phẩm bẩn Trung Quốc, việc kiểm soát vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Tâm lý “ham rẻ” của một bộ phận người tiêu dùng
Tại các khu chợ, sản phẩm thực phẩm Trung Quốc thường được bày bán với giá cực thấp, thậm chí bằng nửa giá thị trường. Chính tâm lý ham rẻ này khiến người tiêu dùng dễ bị đánh lừa và vô tình tiếp tay cho các nguồn hàng thực phẩm bẩn Trung Quốc tiếp tục tồn tại.
Nguy cơ tiềm ẩn từ thực phẩm bẩn Trung Quốc
Đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng
Thực phẩm bẩn Trung Quốc, đặc biệt là thịt động vật, thường không trải qua bất kỳ quy trình kiểm dịch hoặc kiểm nghiệm nào. Nhiều mẫu được phát hiện nhiễm vi khuẩn Salmonella, tụ cầu vàng hoặc chứa dư lượng kháng sinh vượt mức cho phép.
Việc sử dụng thực phẩm như vậy trong thời gian dài có thể dẫn đến ngộ độc, rối loạn tiêu hóa, tổn thương gan thận và thậm chí tăng nguy cơ ung thư.
Mất niềm tin vào hệ thống phân phối thực phẩm
Khi người tiêu dùng không thể phân biệt đâu là hàng sạch – đâu là hàng bẩn, họ dễ mất niềm tin vào cả những nhà bán hàng trung thực. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho các doanh nghiệp uy tín mà còn làm suy yếu hệ thống thực phẩm sạch vốn đang rất cần được củng cố.
Tác động tiêu cực đến ngành nông nghiệp trong nước
Thực phẩm bẩn Trung Quốc nhập lậu giá rẻ tràn vào thị trường khiến hàng nội địa khó cạnh tranh, gây thiệt hại lớn cho người nông dân và các doanh nghiệp sản xuất trong nước.
Giải pháp hạn chế thực phẩm bẩn Trung Quốc nhập lậu
Siết chặt kiểm tra tại biên giới
Các lực lượng biên phòng, quản lý thị trường cần tăng cường tuần tra, kiểm tra hàng hóa tại các điểm nóng về buôn lậu. Đặc biệt, cần có chế tài xử phạt nghiêm khắc hơn để răn đe các đối tượng cố tình vi phạm.
Nâng cao nhận thức người tiêu dùng
Cộng đồng cần được phổ biến thông tin rõ ràng về tác hại của hàng hóa không rõ nguồn gốc nói chung và thực phẩm bẩn Trung Quốc nói riêng, khuyến khích mua hàng tại các hệ thống phân phối uy tín, có tem truy xuất nguồn gốc.
Chọn đúng kênh nhập hàng, tránh xa hàng trôi nổi
Không thể phủ nhận, Trung Quốc là một trong những nguồn cung cấp hàng hóa lớn nhất cho thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, để tránh rơi vào bẫy hàng giả, hàng nhái hoặc hàng trôi nổi không rõ chất lượng, người tiêu dùng nên lựa chọn nhập khẩu các mặt hàng phi thực phẩm thông qua các dịch vụ đặt hàng uy tín.
Với những mặt hàng như đồ gia dụng, thời trang, phụ kiện, thiết bị điện tử,… người mua có thể sử dụng các nền tảng trung gian uy tín như Pugo – dịch vụ nhập hàng Trung Quốc đáng tin cậy, hỗ trợ tìm nguồn hàng rõ ràng, kiểm tra độ uy tín của shop, theo dõi quá trình vận chuyển và đảm bảo minh bạch trong giao dịch.
Việc nói “không” với thực phẩm nhập lậu và lựa chọn dịch vụ nhập hàng an toàn cho các mặt hàng phù hợp là cách thiết thực để bảo vệ sức khỏe cộng đồng cũng như uy tín kinh doanh lâu dài.
Thực phẩm bẩn Trung Quốc nhập lậu đang trở thành mối lo ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng và an toàn thực phẩm tại Việt Nam. Để bảo vệ bản thân và gia đình, người tiêu dùng nên ưu tiên mua hàng tại các nguồn uy tín, có tem nhãn truy xuất rõ ràng và tránh các mặt hàng không rõ nguồn gốc, giá rẻ bất thường.
Về phía cơ quan chức năng, việc tăng cường kiểm soát tại biên giới và xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu là rất cần thiết. Song song đó, mỗi người dân cũng cần nâng cao cảnh giác và ý thức khi lựa chọn thực phẩm – bởi sức khỏe không thể đánh đổi bằng những rủi ro tiềm ẩn.
