Trong ngành vận tải biển, ngoài các loại cước phí chính, còn có nhiều khoản phụ phí ảnh hưởng đến tổng chi phí vận chuyển hàng hóa. Một trong những loại phụ phí quan trọng mà các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần đặc biệt quan tâm là phí BAF. Đây là một khoản phí xuất hiện thường xuyên trong báo giá vận chuyển, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về bản chất, lý do áp dụng và cách tính toán. Vậy phí BAF là phí gì, tại sao các doanh nghiệp cần theo dõi loại phí này và phương pháp tính toán ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Phí BAF là phí gì?
Vậy Phí BAF là phí gì? Phí BAF (Bunker Adjustment Factor) là phụ phí điều chỉnh nhiên liệu, được các hãng tàu áp dụng nhằm bù đắp sự biến động của giá nhiên liệu trên thị trường. Trong ngành vận tải biển, giá nhiên liệu không ổn định, thường xuyên thay đổi do ảnh hưởng của tình hình kinh tế, chính trị và nguồn cung toàn cầu. Vì vậy, phí BAF giúp các hãng tàu cân đối chi phí vận hành khi giá nhiên liệu tăng hoặc giảm đột ngột.
Ai quy định phí BAF? Các bên liên quan
Phí BAF được quy định bởi các hãng tàu hoặc hiệp hội vận tải biển, dựa trên công thức tính toán riêng. Mức phí này thay đổi tùy theo diễn biến giá dầu thô toàn cầu, tuyến đường vận chuyển và chính sách của từng hãng tàu. Khi giá nhiên liệu tăng, phí BAF sẽ tăng và ngược lại.
Bên chịu trách nhiệm thanh toán phí BAF phụ thuộc vào điều kiện thương mại quốc tế (Incoterms). Thông thường, trách nhiệm này có thể thuộc về:
- Bên xuất khẩu (theo điều kiện EXW – Giao tại xưởng)
- Bên nhập khẩu (theo điều kiện CIF – Tiền hàng, bảo hiểm và cước phí hoặc DDP – Giao hàng đã nộp thuế)
Trong một số trường hợp, các bên có thể thỏa thuận về việc chia sẻ chi phí này, đặc biệt trong các hợp đồng hợp tác lâu dài.
Vai trò của phí BAF trong vận tải biển
Phí BAF đóng vai trò quan trọng trong vận tải biển và hoạt động xuất nhập khẩu:
- Bù đắp chi phí nhiên liệu: Do giá nhiên liệu biến động, phí BAF giúp các hãng tàu đảm bảo chi phí vận hành không bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
- Ổn định giá cước vận chuyển: Nhờ có phí BAF, giá cước vận chuyển cơ bản không bị thay đổi thường xuyên, giúp doanh nghiệp dễ dàng lên kế hoạch tài chính.
- Tăng tính minh bạch trong báo giá vận tải: Phí BAF được tách riêng giúp doanh nghiệp hiểu rõ cơ cấu chi phí vận chuyển.
- Hỗ trợ trong đàm phán thương mại: Khi nắm rõ về phí BAF, doanh nghiệp có thể đàm phán hợp đồng xuất nhập khẩu hiệu quả hơn.
- Thúc đẩy tối ưu hóa vận tải: Khi phí BAF tăng cao, doanh nghiệp có thể xem xét tối ưu tuyến đường hoặc lựa chọn phương thức vận tải khác để giảm chi phí.
Các yếu tố ảnh hưởng đến phí BAF
Mức phí BAF có thể thay đổi theo các yếu tố sau:
- Giá nhiên liệu thị trường: Giá dầu thô tại các cảng trọng điểm như Singapore, Rotterdam, hay Los Angeles có ảnh hưởng lớn đến mức phí BAF.
- Lượng nhiên liệu tiêu thụ: Mức tiêu hao nhiên liệu của tàu phụ thuộc vào kích thước, tải trọng và tốc độ di chuyển.
- Các yếu tố khác: Điều kiện hải quan, quy định môi trường, tình trạng nguồn cung nhiên liệu, nhu cầu vận tải đều có thể tác động đến phí BAF.
Cách tính phí BAF
Phí BAF thường được tính theo công thức:
Phí BAF = Giá nhiên liệu trung bình x Hệ số thương mại
Trong đó:
- Giá nhiên liệu trung bình: Được cập nhật từ các cảng biển lớn.
- Hệ số thương mại: Là mức tiêu hao nhiên liệu trung bình của tàu, phụ thuộc vào tuyến đường và loại tàu.
Các loại phụ phí khác trong vận tải biển
Bên cạnh phí BAF, doanh nghiệp xuất nhập khẩu cũng cần lưu ý một số loại phụ phí khác như:
- Phí CAF (Currency Adjustment Factor): Đây là phụ phí điều chỉnh tỷ giá ngoại tệ, được áp dụng để bù đắp rủi ro do biến động tỷ giá giữa các đồng tiền giao dịch quốc tế. Khi tỷ giá thay đổi mạnh so với thời điểm ký kết hợp đồng vận chuyển, các hãng tàu sẽ áp dụng phí CAF để đảm bảo họ không bị ảnh hưởng bởi sự mất giá của đồng tiền thanh toán.
- Phí GRI (General Rate Increase): Đây là phụ phí tăng giá cước vận chuyển trong mùa cao điểm. Vào những thời điểm nhu cầu vận chuyển hàng hóa tăng cao, chẳng hạn như trước các dịp lễ lớn hoặc giai đoạn cuối năm, các hãng tàu sẽ điều chỉnh cước phí để cân bằng cung cầu. Phí GRI thường được tính theo tỷ lệ phần trăm so với cước vận chuyển ban đầu.
- Phí LSS (Low Sulphur Surcharge): Đây là phụ phí nhiên liệu lưu huỳnh thấp, được áp dụng nhằm tuân thủ các quy định quốc tế về giảm khí thải. Từ năm 2020, Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) đã yêu cầu tàu biển phải sử dụng nhiên liệu có hàm lượng lưu huỳnh thấp hơn để bảo vệ môi trường. Để đáp ứng quy định này, các hãng tàu phải đầu tư vào nhiên liệu sạch hơn hoặc trang bị bộ lọc khí thải, dẫn đến phát sinh phụ phí LSS.
- Phí DDC (Destination Delivery Charge): Đây là phụ phí giao hàng tại cảng đích, bao gồm chi phí bốc dỡ hàng hóa, vận chuyển container trong cảng và sử dụng cơ sở hạ tầng cảng biển. Khoản phí này có thể thay đổi tùy theo cảng đích và quy định của từng hãng tàu.
- Phí CIC (Container Imbalance Charge): Phí này được áp dụng trong trường hợp mất cân bằng container giữa các khu vực. Nếu một cảng có số lượng container nhập về nhiều hơn số lượng xuất đi, các hãng tàu sẽ phải vận chuyển container rỗng đến khu vực khác để cân bằng nhu cầu. Chi phí di chuyển này sẽ được tính vào phí CIC và được phân bổ cho khách hàng sử dụng dịch vụ vận chuyển.
- Phí PSS (Peak Season Surcharge): Đây là phụ phí áp dụng trong mùa cao điểm, khi nhu cầu vận chuyển tăng đột biến, chẳng hạn như từ tháng 8 đến tháng 10 hoặc dịp cuối năm. Các hãng tàu thường áp dụng phí PSS để điều tiết lượng hàng hóa và tối ưu hóa công suất vận chuyển trong thời gian cao điểm.
Phí BAF là một trong những loại phụ phí quan trọng trong ngành vận tải biển, có tác động trực tiếp đến chi phí vận chuyển hàng hóa quốc tế. Việc hiểu rõ về loại phí này giúp doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch tài chính, đàm phán hợp đồng và tối ưu chi phí vận tải. Bên cạnh đó, việc theo dõi diễn biến giá nhiên liệu và các loại phụ phí liên quan sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra chiến lược kinh doanh hợp lý, đảm bảo lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Nếu bạn có nhu cầu tìm nguồn hàng và nhập hàng Trung Quốc về Việt Nam, có thể liên hệ dịch vụ vận chuyển hàng Trung Quốc trung gian Naipot để được hỗ trợ tìm kiếm và nhập hàng một cách đơn giản và tiết kiệm nhất. Chúc công việc kinh doanh của bạn sẽ ngày một thuận lợi và thành công!
